Ramiona gramofonowe przegląd rozwiązań - część II - Hasło Rabco

Z Technique.pl

Skocz do: nawigacja, szukaj

Poprzednia część cyklu: Ramiona gramofonowe przegląd rozwiązań - część I - Garrard ZERO

Może jednak posuwać ?

Z gramofonami z ramieniem przesuwnym spotkałem się pierwszy raz gdzieś w dolnej połowie lat 70-tych. Oczywiście nie dosłownie. Takie sprzęty mimo tego że „Polska rosła w silę a ludzie żyli dostatniej” nadal były egzotyczne. W rozmowie padło określenie "Rabco", co w owych czasach było dobrze znanym uogólnieniem dzięki któremu nazwy marek produktów stawały się nazwami wszelkich wyrobów tego typu. Jak wiemy każde obuwie sportowe to adidasy, każdy odtwarzacz osobisty to walkman, a każdy odkurzacz to elektroluks... no może z jednym wyjątkiem: stara Polonia na Wyspach Brytyjskich zamiast odkurzać podłogę to ją hooveruje :)

W tej samej kategorii gramofon z przesuwnym ramieniem to było Rabco. Oczywiście takie obiegowe sądy zwykle nie są prawdziwe i nie inaczej jest też w tym przypadku. Nie chodzi mi o to, aby utworzyć precyzyjną historię kolejnych wynalazków, a tylko ich zgrubne uporządkowanie w czasie.

Pierwszy patent na taki projekt zgłosił R. Dally 18 Lutego 1938 (wydany w dniu 25 lipca 1939 roku, numer patentu 2,166,986).
Kolejny patent został zgłoszony przez Earla E. Mastersona (RCA) 31 grudnia 1948 roku (wydany w dniu 27 kwietnia 1954 roku, numer patentu 2676808).

W 1939 roku pojawił się wynalazek gramofonu tangencjalnego z funkcją nagrywania.
W 1951 roku, Rek-O-Kut Challenger Professional.

Ortho-sonic

Źródło zdjęć: e-bay

Marantz SLT-12 - pierwszy komercyjnie dostępny gramofon z ramieniem tangencjalnym.

Jak widać z fotografii napęd ramienia jest dość skomplikowanym układem dźwigni i wycinków kół zębatych pobierającym napęd z talerza gramofonu.

Źródło zdjęć: e-bay

Tytułowe Rabco.

Znane są dwa typy tego ramienia: SL8 i SL8E. Są one technicznie dość rozbudowane, wykorzystują do działania dwa silniki elektryczne. Ramię tangencjalne Rabco było produkowane od 1967 jako wolnostojące (autonomiczne).

Nie dość więc, że jest to ramie przesuwne, to jeszcze na dodatek było dostępne (i jest nadal na portalach aukcyjnych) jako oddzielny podzespół do zamocowania w zasadzie dowolnym napędzie.

Źródło zdjęć: e-bay

Unowocześniony model Rabco SL-8E pojawił się w roku 1969.

Źródło zdjęć: e-bay

Zarówno Rabco SL-8 jak i Rabco SL-8E mają ruchoma karetkę napędzaną za pomocą łańcucha. Ruch silników ramienia sterowany jest dwoma mikrowłącznikami. Pierwszy silnik służy do liniowego przemieszczania ramienia. Karetka z ramieniem przemieszczając się na płycie ciągnięta "za igłę" przez spiralny rowek płyty przekasza się. W momencie kiedy przekoszenie przekroczy dopuszczalna wartość mikrowłącznik uruchamia silnik przesuwający karetkę i karetka przesuwa się aż do skorygowania położenia przy okazji zwalniając ów mikrowłącznik. Ta zasada jest zresztą najczęściej wykorzystywana przy ramionach "z napędem". Drugi przełącznik uruchamia drugi silnik, który na końcu płyty podnosi ramię do góry. Silnik podnoszenia działa tylko do kiedy przycisk podnoszenia / opuszczania jest wciśnięty. Gdyby nie było tej "automatyki" silnik ciągnąłby karetkę wraz z igła po obszarze etykiety płyty i aż do mechanicznego zablokowania mechanizmu.

Gdy ramię jest uniesione można karetkę przesuwać tam i z powrotem swobodnie, niezależnie od danego położenia. Gdy ramię jest dobrze wyregulowane, maksymalny błąd śledzenia wynosi zaledwie 1/6°. Gdyby więc chcieć sporządzić tradycyjny wykres błędu śledzenia w funkcji promienia odczytu nie byłaby to prosta położona na wysokości zero błędu lecz coś na kształt sinusoidy o amplitudzie 1/6° i częstotliwości odpowiadającej częstotliwości włączania się silnika "posuwu".

Łańcuch i karetka umieszczone są na czterech plastikowych kółkach. To sprawia, że ruch karetki ramienia jest stabilny. Ponieważ SL-8E ma dość dużą masę obciążenia, około 24 g, można korzystać tylko z bardzo sztywnych igieł. Rabco SL-E kosztowało w 1968 około 720 DM.

Gramofon Thorens z ramieniem Rabco

Źródło zdjęć: e-bay

Oprócz ramienia „wolnostojącego” firma Rabco wyprodukowała także kompletny gramofon o symbolu ST 4.

Harman Kardon

Na fali sukcesu, Rabco zostało sprzedane firmie Harman-Kardon i w okolicach roku 1975 pojawił się gramofon Harman-Kardon o symbolu ST7. To wyjaśnia dlaczego poszukującemu produktów Rabco wyszukiwarki internetowe podsuwają wyroby Harman-Kardon :) Jeden z prezentowanych egzemplarzy jego właściciel wyposażył w przeźroczystą górna część obudowy. Jak widać tutaj napęd ramienia także jest pobierany z talerza za pomocą gumowego paska.

Źródło zdjęć: e-bay