Polskie magnetofony kasetowe: Różnice pomiędzy wersjami
m (→LUBARTÓW) |
m (→Magnetofony przenośne) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
'''Polskie przenośne magnetofony kasetowe''' | '''Polskie przenośne magnetofony kasetowe''' | ||
| − | + | Wśród konstrukcji polskich magnetofonów przenośnych można rozróżnić parę linii wyrobów. Zaczęły one swoje życie w oparciu o licencję Thompsona oraz bardzo podobnej i wzorowanej na niej mechanice od magnetofonów ZRK 53x lub Grundiga. Mechanizmy z tych rodzin były wykorzystywane w różnych magnetofonach przenośnych, radiomagnetofonach i urządzeniach stacjonarnych produkowanych w różnych zakładach. Były też radiomagnetofony bazujące na mniejszym lub większym uproszczeniu napędów dostarczanych przez Diorę lub nawet wyglądające na całkowicie własne konstrukcje, jednak te były w mniejszości - co najmniej co do wielkości produkcji. | |
| − | + | Urządzenia oparte o licencję Thompson pojawiły się ok. 1971r. Można wyróżnić np. modele magnetofonów MK121, 122, 125, B301, B302, B303, radiomagnetofon Jola itd. Ta linia produktów zakończyła swoją karierę chyba ok. 1980r. | |
| − | + | Dłużej przetrwały napędy pochodzące z magnetofonu ZRK M 53x opracowanego ok. 1975r. Mechanizmy tych magnetofonów były bardzo podobne do w/w licencyjnych konstrukcji Thompsona. Dla laików optycznie identyczne, ale jednak różne. Można założyć, że zmieniono większość wymiarów pozostawiając jednak niezmienione zasady pracy. Stawiamy hipotezę, że producentowi (ZRK) zależało na: a/ dostosowaniu licencyjnych napędów do rodzimych możliwości technologicznych, b/ ominięciu ograniczeń wynikających z licencji, c/ poprawieniu walorów eksploatacyjnych (a co najmniej ich nie pogarszaniu przy realizacji punktów /a/ i /b/). Nie wiemy tylko dlaczego nowy mechanizm był wyższy od pierwowzoru... W każdym razie w ten sposób powstała rodzina mechanizmów, które w niektórych urządzeniach był stosowane prawie do końca produkcji magnetofonów w Polsce. Mechanizmy te zastosowano np. w radiomagnetofonie w Maja i magnetofonie B113 Kapral. Urządzenia przenośne z tymi mechanizmami były produkowane do połowy lat 80-tych. Dłużej produkowano je w wersjach stacjonarnych. Magnetofony przenośne z tej linii funkcjonalnie zostały zastąpione wyrobami bazującymi na licencji firmy Grundig. | |
| − | |||
| − | + | Wyroby na licencji Grundiga pojawiły się pod koniec lat 70-tych. Początkowo były to montowane w Polsce oryginalne radiomagnetofony Grundig, produkowane pod nazwą licencjodawcy. Jednak bardzo szybko zaczęto je modyfikować lub opracowywać własne urządzenia wykorzystujące ich elementy. Urządzeń wykorzystujące elementy bazujące na licencji Grundig było dużo i trudno je wymienić jednym tchem (patrz niżej). Wygląda na to, że opracowano parę generacji tych urządzeń. Naszym zdaniem poszczególne generacje różniły się między sobą głównie stopniowym zastępowaniem części metalowych plastikowymi przy zachowaniu niezmienionego wyglądu i rozmieszczenia elementów sterujących i regulacyjnych. Magnetofony o których można powiedzieć, że miały coś wspólnego z tą licencją były produkowane jeszcze we wczesnych latach 90-tych. | |
| − | + | Można też zauważyć, że istniały udane konstrukcje własne (prawdopodobnie) jak np. wspomniany poniżej dyktafon M-101, datacorder MK 250/MK 450 lub radiomagnetofon Condor wyposażony w miękką mechanikę. | |
| − | + | Podobnie jak to było z magnetofonami szpulowymi zadziwia ilość typów i modeli. Nie należy dawać się na to nabrać. W szczególności jeśli chodzi o konstrukcje "popularne". Wiele z nich różniło się od siebie zmianami stylistycznymi lub niedużymi modernizacjami polegającymi np. na zamianie jednego typu tranzystora na inny, co pociągało reorganizację płytki drukowanej (przykład abstrakcyjny). Zmiany polegające na wymianie elementów dyskretnych na układy scalone należy uznać za "zauważalne". Niektóre modele zmieniały też oznaczenie przy przenoszeniu miejsca produkcji. Często np. konstrukcję wdrażano do produkcji w ZRK, a później przenoszono produkcję do np. Lubartowa. Do tego dochodzą zmiany oznaczeń modeli licencyjnych (Grundig, Thompson), jak i przeznaczonych na eksport. | |
| + | I tak np. magnetofony MK125, B302 i B303 różnią się, poza nieznacznymi zmianami stylistyki, głównie wprowadzeniem samoczynnego ustawiania poziomu zapisu i zastosowaniem w późniejszych modelach scalonego wzmacniacza. Różnice pomiędzy B113 i B113IC-Kapral nie są już tak jasne w szczególności, że przez chwilę istniał B113IC-nie-Kapral. Kajtek PS101 i Walker PS101 były tylko przeznaczone na inne rynki, a czym różniły się od Walker PS102 już chyba nikt nie pamięta (ciekawostką jest, że na rynku ok. 1990r. bardzo popularny był walkman sprzedawany pod marką "International", będący wierną kopią Kajtka/Walkera - a może to jego kolejne wcielenie i dziwna polityka sprzedażowa?). Podobnie MK232, MK232P i MK235... wyroby bazujące technologicznie na licencji Grundiga mnożyły się w oczach. Czytelników poszukujących szczegółowych różnic pomiędzy modelami odsyłamy na stronę http://www.oldradio.pl . | ||
| + | Z drugiej strony należy wspomnieć, że np. Magmor M-101 najwyraźniej miał to samo oznaczenie w całym okresie produkcji niezależnie od tego czy miał ręcznie ustawiany poziom zapisu (ze wskaźnikiem), automatycznie (z diodą LED zamiast wskaźnika) lub czy był w stacjonarnej wersji "pamięci magnetofonowej". | ||
| − | Można | + | Zależnie od rynku i umowy handlowej magnetofony licencyjne były produkowane początkowo pod markami licencjodawców lub pod marką "Unitra" z dopiskiem "licencja czyjaś". Potem, podobnie jak to było w polskim przemyśle samochodowym, licencjodawcy zaczęli się dystansować od naszych wyrobów. Można się spodziewać, że następowało to z racji zakończenia umów, jako skutek wprowadzanych modyfikacji lub po prostu sankcji gospodarczych nałożonych pod koniec 1981r. Zmiana marki umożliwiała też dostarczanie tych produktów lub produktów bazujących na licencyjnej technologii na rynki zagraniczne. |
| − | Znaczna część produkowanego sprzętu była eksportowana. Często | + | Znaczna część produkowanego sprzętu była eksportowana. Często importerzy zamawiali sprzęt pod własnymi markami nie umieszczając żadnej informacji, że zostały wyprodukowane przez Unitrę. Czasem pozostawiano wspólne oznaczenie typu, ale nie było to regułą. Zdarzały się też urządzenia montowane wyłącznie na zamówienie importerów i oficjalnie, poza brakami, w ogóle niedostępne na rynku krajowym. |
| Linia 42: | Linia 43: | ||
*'''[[MK 235 Automatic]]''' ZRK 1977 (Grundig) | *'''[[MK 235 Automatic]]''' ZRK 1977 (Grundig) | ||
*MK 232 Automatic ZRK 1980 (Grundig) | *MK 232 Automatic ZRK 1980 (Grundig) | ||
| − | *Kajtek / Walker PS101 ZRK 1986 | + | *Kajtek / Walker PS101 ZRK 1986 (wygląda na konstrukcję własną, ale należy zaznaczyć, że te magnetofony były żenującej jakości) |
*Walker PS102 ZRK 1990 | *Walker PS102 ZRK 1990 | ||
| − | *B 113 ZRK 1978 | + | *B 113 ZRK 1978 (M53x) |
| − | *'''[[Kapral B113 IC]]''' ZRK (potem Lubartów) 1980 | + | *'''[[Kapral B113 IC]]''' ZRK (potem Lubartów) 1980 (M53x) |
| − | *'''[[B 302 Ułan]]''' ZRK 1977 | + | *'''[[B 302 Ułan]]''' ZRK 1977 (Thompson) |
| − | *B 303 ZRK 197? | + | *B 303 ZRK 197? (Thompson) |
| − | *B 303 Ułan ZRK 1979 | + | *B 303 Ułan ZRK 1979 (Thompson) |
==Magnetofony produkcji Lubartów== | ==Magnetofony produkcji Lubartów== | ||
| − | *MK 232P Lubartów 1980 ( | + | *MK 232P Lubartów 1980 (Grundig) |
| − | *'''[[MK 250 Lelek (MK 450 Data Recorder)]]''' Lubartów 1987 | + | *'''[[MK 250 Lelek (MK 450 Data Recorder)]]''' Lubartów 1987 (wygląda na konstrukcję własną) |
==Magnetofony produkcji Magmor== | ==Magnetofony produkcji Magmor== | ||
| − | *'''[[M-101]]''' Magmor 1983 | + | *'''[[M-101]]''' Magmor 1983 (wygląda na konstrukcję własną) |
=Magnetofony specjalne= | =Magnetofony specjalne= | ||
Wersja z 20:33, 18 gru 2014
Magnetofony kasetowe WERSJE PRÓBNE
Jeżeli ktoś tu trafił, zapewne szuka tego: Polskie magnetofony kasetowe - część 1 - magnetofony stacjonarne.
Wersje ostateczne wszystkich artykułów o magnetofonach znajdują się w dziale Magnetofony...
Tu są tylko szkice...
Spis treści
Magnetofony przenośne
Polskie przenośne magnetofony kasetowe
Wśród konstrukcji polskich magnetofonów przenośnych można rozróżnić parę linii wyrobów. Zaczęły one swoje życie w oparciu o licencję Thompsona oraz bardzo podobnej i wzorowanej na niej mechanice od magnetofonów ZRK 53x lub Grundiga. Mechanizmy z tych rodzin były wykorzystywane w różnych magnetofonach przenośnych, radiomagnetofonach i urządzeniach stacjonarnych produkowanych w różnych zakładach. Były też radiomagnetofony bazujące na mniejszym lub większym uproszczeniu napędów dostarczanych przez Diorę lub nawet wyglądające na całkowicie własne konstrukcje, jednak te były w mniejszości - co najmniej co do wielkości produkcji.
Urządzenia oparte o licencję Thompson pojawiły się ok. 1971r. Można wyróżnić np. modele magnetofonów MK121, 122, 125, B301, B302, B303, radiomagnetofon Jola itd. Ta linia produktów zakończyła swoją karierę chyba ok. 1980r.
Dłużej przetrwały napędy pochodzące z magnetofonu ZRK M 53x opracowanego ok. 1975r. Mechanizmy tych magnetofonów były bardzo podobne do w/w licencyjnych konstrukcji Thompsona. Dla laików optycznie identyczne, ale jednak różne. Można założyć, że zmieniono większość wymiarów pozostawiając jednak niezmienione zasady pracy. Stawiamy hipotezę, że producentowi (ZRK) zależało na: a/ dostosowaniu licencyjnych napędów do rodzimych możliwości technologicznych, b/ ominięciu ograniczeń wynikających z licencji, c/ poprawieniu walorów eksploatacyjnych (a co najmniej ich nie pogarszaniu przy realizacji punktów /a/ i /b/). Nie wiemy tylko dlaczego nowy mechanizm był wyższy od pierwowzoru... W każdym razie w ten sposób powstała rodzina mechanizmów, które w niektórych urządzeniach był stosowane prawie do końca produkcji magnetofonów w Polsce. Mechanizmy te zastosowano np. w radiomagnetofonie w Maja i magnetofonie B113 Kapral. Urządzenia przenośne z tymi mechanizmami były produkowane do połowy lat 80-tych. Dłużej produkowano je w wersjach stacjonarnych. Magnetofony przenośne z tej linii funkcjonalnie zostały zastąpione wyrobami bazującymi na licencji firmy Grundig.
Wyroby na licencji Grundiga pojawiły się pod koniec lat 70-tych. Początkowo były to montowane w Polsce oryginalne radiomagnetofony Grundig, produkowane pod nazwą licencjodawcy. Jednak bardzo szybko zaczęto je modyfikować lub opracowywać własne urządzenia wykorzystujące ich elementy. Urządzeń wykorzystujące elementy bazujące na licencji Grundig było dużo i trudno je wymienić jednym tchem (patrz niżej). Wygląda na to, że opracowano parę generacji tych urządzeń. Naszym zdaniem poszczególne generacje różniły się między sobą głównie stopniowym zastępowaniem części metalowych plastikowymi przy zachowaniu niezmienionego wyglądu i rozmieszczenia elementów sterujących i regulacyjnych. Magnetofony o których można powiedzieć, że miały coś wspólnego z tą licencją były produkowane jeszcze we wczesnych latach 90-tych.
Można też zauważyć, że istniały udane konstrukcje własne (prawdopodobnie) jak np. wspomniany poniżej dyktafon M-101, datacorder MK 250/MK 450 lub radiomagnetofon Condor wyposażony w miękką mechanikę.
Podobnie jak to było z magnetofonami szpulowymi zadziwia ilość typów i modeli. Nie należy dawać się na to nabrać. W szczególności jeśli chodzi o konstrukcje "popularne". Wiele z nich różniło się od siebie zmianami stylistycznymi lub niedużymi modernizacjami polegającymi np. na zamianie jednego typu tranzystora na inny, co pociągało reorganizację płytki drukowanej (przykład abstrakcyjny). Zmiany polegające na wymianie elementów dyskretnych na układy scalone należy uznać za "zauważalne". Niektóre modele zmieniały też oznaczenie przy przenoszeniu miejsca produkcji. Często np. konstrukcję wdrażano do produkcji w ZRK, a później przenoszono produkcję do np. Lubartowa. Do tego dochodzą zmiany oznaczeń modeli licencyjnych (Grundig, Thompson), jak i przeznaczonych na eksport. I tak np. magnetofony MK125, B302 i B303 różnią się, poza nieznacznymi zmianami stylistyki, głównie wprowadzeniem samoczynnego ustawiania poziomu zapisu i zastosowaniem w późniejszych modelach scalonego wzmacniacza. Różnice pomiędzy B113 i B113IC-Kapral nie są już tak jasne w szczególności, że przez chwilę istniał B113IC-nie-Kapral. Kajtek PS101 i Walker PS101 były tylko przeznaczone na inne rynki, a czym różniły się od Walker PS102 już chyba nikt nie pamięta (ciekawostką jest, że na rynku ok. 1990r. bardzo popularny był walkman sprzedawany pod marką "International", będący wierną kopią Kajtka/Walkera - a może to jego kolejne wcielenie i dziwna polityka sprzedażowa?). Podobnie MK232, MK232P i MK235... wyroby bazujące technologicznie na licencji Grundiga mnożyły się w oczach. Czytelników poszukujących szczegółowych różnic pomiędzy modelami odsyłamy na stronę http://www.oldradio.pl . Z drugiej strony należy wspomnieć, że np. Magmor M-101 najwyraźniej miał to samo oznaczenie w całym okresie produkcji niezależnie od tego czy miał ręcznie ustawiany poziom zapisu (ze wskaźnikiem), automatycznie (z diodą LED zamiast wskaźnika) lub czy był w stacjonarnej wersji "pamięci magnetofonowej".
Zależnie od rynku i umowy handlowej magnetofony licencyjne były produkowane początkowo pod markami licencjodawców lub pod marką "Unitra" z dopiskiem "licencja czyjaś". Potem, podobnie jak to było w polskim przemyśle samochodowym, licencjodawcy zaczęli się dystansować od naszych wyrobów. Można się spodziewać, że następowało to z racji zakończenia umów, jako skutek wprowadzanych modyfikacji lub po prostu sankcji gospodarczych nałożonych pod koniec 1981r. Zmiana marki umożliwiała też dostarczanie tych produktów lub produktów bazujących na licencyjnej technologii na rynki zagraniczne.
Znaczna część produkowanego sprzętu była eksportowana. Często importerzy zamawiali sprzęt pod własnymi markami nie umieszczając żadnej informacji, że zostały wyprodukowane przez Unitrę. Czasem pozostawiano wspólne oznaczenie typu, ale nie było to regułą. Zdarzały się też urządzenia montowane wyłącznie na zamówienie importerów i oficjalnie, poza brakami, w ogóle niedostępne na rynku krajowym.
Magnetofony produkcji ZRK
- MK 125 ZRK 1971 (Thomson)
- MK 121 ZRK 1972 (Thomson)
- MK 122 ZRK 1972 (Thomson)
- MK 125 IC ZRK 1972 (Thomson)
- MK 146 ZRK 1974 (? czy ktokolwiek widział taki magnetofon lub ma jego zdjęcie?)
- MK 235 Automatic ZRK 1977 (Grundig)
- MK 232 Automatic ZRK 1980 (Grundig)
- Kajtek / Walker PS101 ZRK 1986 (wygląda na konstrukcję własną, ale należy zaznaczyć, że te magnetofony były żenującej jakości)
- Walker PS102 ZRK 1990
- B 113 ZRK 1978 (M53x)
- Kapral B113 IC ZRK (potem Lubartów) 1980 (M53x)
- B 302 Ułan ZRK 1977 (Thompson)
- B 303 ZRK 197? (Thompson)
- B 303 Ułan ZRK 1979 (Thompson)
Magnetofony produkcji Lubartów
- MK 232P Lubartów 1980 (Grundig)
- MK 250 Lelek (MK 450 Data Recorder) Lubartów 1987 (wygląda na konstrukcję własną)
Magnetofony produkcji Magmor
- M-101 Magmor 1983 (wygląda na konstrukcję własną)
Magnetofony specjalne
Magnetofony produkcji ELMASZ do zadań specjalnych
Zakład ELMASZ został wydzielony z ZRK (mieścił się na tym samym terenie). Produkował magnetofony do zadań specjalnych, ze szczególnym uwzględnieniem przenośnych (osobistych?) rejestratorów do inwigilacji, stacjonarnych rejestratorów telefonicznych dla służb mundurowych oraz ratowniczych itp.
- RK 1531 Elmasz ?
- RZ 1502 Elmasz ?
- RZ-1547 SMAK Elmasz ?
- Nagrywacz RS 1490 Elmasz 1986
- Nagrywacz RS-1499 Elmasz 1986
- Rejestrator kasetowy RK-1681T (Elemasz) i pochodne 199?
Magnetofony do przechowywania danych
- MK 433 Data Recorder Lubartów 198? (w zasadzie też Grundig)
- MK 450 Pamięć magnetofonowa Lubartów 1988
Pamięci cyfrowe oparte o kasetę Compact
- K 1 198?
Radiomagnetofony
Mimo wstępnej deklaracji co do pominięcia tego tematu spróbujemy się do niego "przymierzyć".
Wstępna (alfabetyczna) baza wg oldradio.pl
DIORA
- Polonez stereo DSS 361 Diora 1977 (stacjonarne radio+gramofon+magnetofon, MK53x)
- Linda TP-331 Diora 197x (wygląda na radiomagnetofon podobny do Joli, tzn. z mechaniką Thompson)
- Partner DMT-431 Diora? 1972 (stacjonarne radio+magnetofon z mechaniką Thompson, wydaje się, że produkowany w Unitra-Rzeszów - oddział Eltry)
ELTRA
- Bogna RM 413 Eltra 1992
- Bogna RM 4200 Eltra 1992
- Bogna RR 413 Eltra 1991
- CS 201, CS 202 Eltra 1989
- CS3001 (kompaktowa wieża z oddzielnymi kolumnami) Eltra
- Edyta i Edyta 2 RMS-823 Eltra 198x
- Emilia RM 312 Eltra 198X
- Emilia RM-407 Eltra 1983
- Hania RMS 401 Eltra 1985
- Hania RMS 4100 Eltra 199X
- Jola 2 Eltra 1974
- Jola MKR 1251 Eltra 1973
- Klaudia 2 RMS 801 Eltra 198x
- Klaudia RMS-801 Eltra 1982
- Maja Eltra 1975
- Manuela-2 RMS-813 Eltra 198?
- Manuela-3 RMS-818 Eltra 1990
- Marta RM 405 Eltra 198x
- MK 2500A Eltra 197x
- RMS 816 Eltra 199x
- RMS 817 Eltra 1986
- Royal TR-1000 Eltra 198x (wersja eksportowa którejś Manueli...)
- Sankei TCR 88 (RMS-809) Eltra
- SDKR 2000 Eltra 198x
LUBARTÓW
- Condor RM-820S Lubartów 198x
- Daria RM 801 Lubartów 1982
- Daria RMS 802 Lubartów 1982
- Daria RM 803S Lubartów 1983
- Diamant Lubartów 1981
- RM 303 Lubartów 199x
- RM 350 Lubartów 198x
- RM 805 S Lubartów 198x
- RM-301 Wilga Lubartów 198x
- RM830S TANDEM Lubartów 1989 (Dwukasetowy radiomagnetofon z mechaniką od MK 250, ostatni produkt zakładów w Lubartowie)
ZRK
- CTR 351 Uniwersum ZRK 198x
- MK 125 FM ZRK 1974
- MK 2500 automatic i MK 2001 ZRK 197x
- Palladium RR 112 ZRK 199x
- RB 3200 ZRK 1981
- RM 111 ZRK 199x
- RM 112 ZRK 198X
- RM 121 ZRK 1982
- RM 121a ZRK 198x
- RM 121c ZRK 1990
- RM 132 ZRK 198x
- RM 221 ZRK 198x
- RM 222 ZRK 198x
- RMS 303 ZRK 198x
- RMS 321 ZRK 199x pocz.
- RMS 404 ZRK 1985 do końca
- RMS 451 ZRK 198x
- RMS 451a ZRK 198x
- RMS 475a ZRK 198X
- RR-405l ZRK 199x
- RR-450 ZRK 199x
- RRS - 4050 ZRK 1991
Magnetofony i radioodtwarzacze samochodowe
Zwykle produkcję polskich magnetofonów i radioodtwarzaczy samochodowych postrzega się przez pryzmat radioodbiorników Safari i Akropol. Jednak w naszym kraju opracowano wiele typów i modeli takich urządzeń. Niektóre z nich były bardzo zaawansowane. Niestety na rynku krajowym mało osób je widziało. Zdarzało się też, że posiadacze krajowych urządzeń byli święcie przekonani, że to wyroby zagraniczne - bo tam zostały kupione. Może to wina "wsadu dewizowego" i związanego z tym eksportu? W każdym razie kompletny przegląd istniejących konstrukcji można zobaczyć na stronie aaaaa.
Magnetofony samochodowe
- OMP 101 Diora 197?
- P 211 Magmor 198?
- PS 212 Magmor 198?
